Maak online toegankelijk voor gebruikers met een beperking
Je digitale kanaal moet voor iedereen toegankelijk zijn. Ook voor mensen met een beperking. Streef naar inclusie van zoveel mogelijk gebruikers. Niet alleen uit een morele of sociale verantwoordelijkheid, maar ook omdat het een wettelijke verplichting is. De overheid heeft hier eisen voor opgesteld. Gebruiksvriendelijkheid is ook een belangrijke factor. Sommigen gebruiken speciale hulpmiddelen. Het is daarnaast ook belangrijk om aandacht te besteden aan de tekst. Deze moet aansluiten bij de doelgroep. Betrek mensen met een beperking bij de ontwikkeling van je product en laat het door hen testen.
Voorbeelden
Denk niet: als we alles gaan digitaliseren, dan komt het wel goed.
Wij vinden als overheid vaak: dat gaan we gauw digitaliseren. Maar burgers vinden het misschien prettiger om dat op de ‘ouderwetse’ manier te doen. Digitaal is niet zaligmakend. We roepen wel ‘het is efficiënter’ en dat is het misschien ook. Maar als we daarmee onze gebruikers opzadelen met allerlei zaken waar ze moeilijk mee om kunnen gaan dan schiet het niet echt op. Als je analfabeet bent of niet zo taalvaardig op papier, dan ben je dat natuurlijk ook niet automatisch als het digitaal wordt aangeboden. Daarmee wordt het vaak niet makkelijker. Dus houdt daar ook rekening mee.
Mensen met een beperking zijn ook klanten
‘Burgers met een beperking’ vormen een hele grote groep. In Nederland zijn 3,5 miljoen gehandicapten. Dat kan iemand zijn die een vinger mist, of blind is. 2,2 miljoen mensen hebben een aanpassing of hulpmiddel nodig, bijvoorbeeld een rolstoel. Het kan gaan om mensen met visuele of auditieve beperkingen, maar ook om mensen met een verstandelijke beperking. Die moeten ook hun zaken met de overheid kunnen regelen. Je moet je als bouwer van een applicatie heel goed realiseren dat jouw doelgroep niet alleen bestaat uit die hoogopgeleide mensen, waar je iedere dag mee aan het werk bent. Los daarvan: ook voor hoogopgeleiden is het prettig om een simpel proces te doorlopen of duidelijke website te bezoeken.
Als overheid voor iedereen toegankelijk blijven
Vanuit de gemeentelijke dienstverlening willen we onze informatie vereenvoudigen. Dit doen we door onze website toegankelijker te maken: door bijvoorbeeld gebruik te maken van eenvoudiger taal, iconen, minder tekst en door het vergroten van de vindbaarheid. Burgers kunnen de juiste informatie niet altijd snel vinden. Er bestaan redactionele richtlijnen, maar de doelgroepen zijn verschillend. Daar moet je ook rekening mee houden. Maar hoe betrek je ouderen, gehandicapten of mensen die niet goed kunnen lezen of schrijven bij dit proces? Je zult je in hen moeten verplaatsen, maar dat is ingewikkeld. De oplossing is om de doelgroep vanaf het begin mee te laten denken. Betrek ze niet pas aan het eind van het proces.
Simpele oplossingen zijn voor iedereen
Er zijn 2,5 miljoen laaggeletterden, maar ook hoogopgeleiden houden van eenvoudig taalgebruik. Er zijn heel veel digibeten, maar ook digitaal vaardigen willen een makkelijk digitaal proces. Met het vereenvoudigen van processen is iedereen gediend.
Geen vragen oproepen
Het aanvragen van parkeervergunningen en uittreksels, en het doorgeven van verhuizingen moet zo simpel zijn dat 9 van de 10 mensen het kan. Het taalniveau moet goed zijn, en de de stappen simpel. Het mag geen vragen oproepen. Men moet overtuigd zijn controle te hebben en vertrouwen dat het goed zit. Anders denk men snel: “Ik bel wel even”.
Waarom werkt dit?
Mensen met een beperking hebben over het algemeen meer moeite met niet-digitale kanalen. Door het digitale kanaal zonder drempels aan te bieden heeft juist deze groep daar veel baat bij. Zodat de digitale dienstverlening voor iedereen begrijpelijk, bereikbaar en bedienbaar is.
Onderzoek
In opdracht van het College voor de Rechten van de Mens onderzocht Stichting Drempelvrij de toegankelijkheid van gemeentelijke websites. Van de 393 onderzochte gemeenten voldoet slechts 7% aan de toegankelijkheidsstandaarden. 60% van de gemeenten heeft een ontoegankelijke website met een verklaring waarin staat dat zij hieraan werken. 33% van de gemeenten heeft geen toegankelijke website èn geen verklaring.
(Bron: College voor de Rechten van de mens, Onderzoek Digitale toegankelijkheid van gemeentelijke websites, 2015)
De cijfers:
- In Nederland zijn ongeveer 2,3 miljoen zelfstandig wonende mensen met een matige of ernstige beperking.
- Die hebben dan ofwel een matige of ernstige motorische beperking, ofwel een gezichtsbeperking, dan wel een gehoorbeperking (of een combinatie daarvan).
- Iets minder dan de helft van hen is 65-plusser.
- Voor de afzonderlijke beperkingen zijn de gegevens op gemeenteniveau te vinden in www.volksgezondheidenzorg.info.
(Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau)
Conclusie
Controleer of je eigen kanalen voldoen aan de toegankelijkheidsstandaarden. Zo niet, pak het op en zorg dat dit wel zo is.
Links
-
Webinar: Met ervaringsdeskundigen werken aan digitale toegankelijkheid
In de webinar van de VNG vertelt Claartje Sadée, projectleider digitale toegankelijkheid bij Ieder(in) hoe je gebruikers betrekt in je proces, een ervaringsdeskundige komt aan het woord en de gemeente Leiden vertelt wat zij doen om gebruikers te betrekken.
-
Webinar: Gebruikerstesten met visueel beperkte deelnemers
Dit webinar van Gebruiker Centraal gaat over de meerwaarde van het betrekken van mensen met een visuele beperking bij gebruikersonderzoek.
-
xWebinar: De weg naar een toegankelijke organisatie
Hoe zorg je ervoor dat de dienstverlening in jouw organisatie toegankelijk is? Hoe creëer je draagvlak? In dit webinar vertellen experts alles over digitale toegankelijkheid.
-
Webinar: Wettelijke verplichting toegankelijkheid apps
Tijdens dit webinar lieten Bram Duvigneau (ervaringsdeskundige en onderzoeker en adviseur van Firm Ground) en Paul van Workum (app-ontwikkelaar en oprichter van de Stichting Appt) hulpmiddelen zien om apps te toegankelijk te maken, zoals de schermlezer, stembediening, schakelbediening en toetsenbordbediening.
-
Podcast: Ervaringsdeskundigen aan het woord
In de podcast van Gebruiker Centraal en Digitoegankelijk over digitale toegankelijkheid, vertellen ervaringsdeskundigen waar zij tegenaan lopen in gebruik van (overheids)websites.
-
Publicatie: Digitale toegankelijkheid in jouw organisatie - wie doet wat?
In deze publicatie van DigiToegankelijk lees je wat je moet weten en regelen om de informatie en diensten van jouw organisatie toegankelijker te maken.
-
DigiToegankelijk
DigiToegankelijk.nl is dé centrale plek voor informatie over digitale toegankelijkheid. Op deze website vind je uitleg over de toegankelijkheidseisen, praktische informatie en stappenplannen om zelf aan de slag te gaan en alles over de toegankelijkheidsverklaring.
-
Invulassistent Toegankelijkheidsverklaring
Om de verklaring op te stellen kunnen overheidsinstanties de invulassistent gebruiken. Hiermee kan een verklaring worden opgesteld die voldoet aan zowel de inhoudelijke als aan de vormvereisten.
-
Ieder(in)Toolkit 'Maak je gemeentewebsite toegankelijk'
Deze toolkit geeft je informatie en handvatten. Zoals een stappenplan om je gemeente te overtuigen. Een sneltest om zelf de toegankelijkheid van een website te checken. Tips voor het organiseren van een demonstratie en het betrekken van ervaringsdeskundigen.
-
Overzicht ervaringsdeskundigen
Leer van ervaringsdeskundigen en betrek ze bij het verbeteren van je dienstverlening. Op de website van Gebruiker Centraal staat een handig overzicht.
-
Persona’s vertellen verhaal achter toegankelijkheidseisen
W3C (de organisatie achter de internationale toegankelijkheidseisen) heeft persona’s ontwikkeld van webgebruikers met beperkingen. De persona’s helpen bij het begrijpen én communiceren van belangrijke toegankelijkheidseisen: waar lopen mensen met verschillende beperkingen tegenaan?
-
Nederlandse vertaling toegankelijke websites
De nieuwste versie van de richtlijnen is nu ook beschikbaar in het Nederlands. De vertaling bevat aanbevelingen om websites, online documenten en mobiele applicaties toegankelijker te maken voor mensen met een beperking.
-
Tools van Stichting Accessibility
Stichting Accessibility ondersteunt organisaties bij het ontwikkelen en beheren van toegankelijke websites en apps. Op de website vind je hulpmiddelen, checklists en een toolbox die je helpen jouw digitale dienstverlening toegankelijker te maken.
-
Overzicht hulpmiddelen en tools voor digitale toegankelijkheid
Er zijn veel tools, apps, websites en andere hulpmiddelen beschikbaar, die jou kunnen helpen om de digitale toegankelijkheid te controleren en te verbeteren. Zodat je app of website toegankelijk en bruikbaar wordt voor iedereen. Gebruiker Centraal heeft ze voor je op een rijtje gezet.
-
Presentatie: wat is digitale toegankelijkheid?
Je organisatie overtuigen om aan de slag te gaan met digitale toegankelijkheid is van groot belang. In deze presentatie (Pdf 1,9 Mb) van Raph de Rooij, vind je meer informatie over beleid, maatregelen en verantwoording. Inclusief links naar meer achtergrondinformatie.
-
De index: Lokale Inclusie Agenda
Deze agenda, ontwikkeld door Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) gaat over welke onderwerpen er in een Lokale Inclusie Agenda voorkomen.
-
De routekaart Lokale Inclusie
De routekaart ‘Lokale Inclusie’ van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) beschrijft hoe je als gemeente samen met ervaringsdeskundigen een Lokale Inclusie Agenda kunt maken.
-
Dossier Digitaal Toegankelijk
Hoe zorg jij dat jouw digitale dienstverlening voor iedereen toegankelijk is? Dat lees je in het dossier ‘digitaal toegankelijk’ van Digitale Overheid. Daarin staan handige instrumenten en worden verhalen van experts en ervaringsdeskundigen gedeeld.