Tip 115

Wees alert op onbewuste uitsluiting

inclusie

Ben jij ervan bewust dat je misschien mensen onbewust uitsluit? Dit komt omdat je situaties van andere mensen niet erkent als die niet lijken op je eigen situatie. Hoe minder die lijken op je eigen situatie, hoe meer moeite dat kost. Dat kan leiden tot onbewuste aannames en vooroordelen. Zoals ‘als je digitaal vaardig bent lukt het allemaal wel’ of ‘als het verplicht is gaan mensen het wel doen’.

Wees je er van bewust dat jij niet hetzelfde bent als je gebruikers, alleen al omdat je kennis van het systeem en het domein hebt. Realiseer je dat niet alle mensen je dienst gemakkelijk kunnen gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan ingrijpende levensgebeurtenissen. Of aan psychosociale, cognitieve beperkingen. Of aan moeite met taal. Deze beperkingen zijn niet altijd zichtbaar. Verdiep je in verschillende soorten beperkingen. En zoek contact met gebruikers uit verschillende doelgroepen.

Voorbeelden

Verruim je blik

Je sluit mensen uit als je denkt vanuit 1 bepaalde doelgroep. Bedenk dat een doelgroep niet statisch is. Misschien behoren mensen wel tot een bepaalde doelgroep maar hun wensen, eisen of uitgangspunten kunnen heel divers zijn. Vaak worden er mensen over het hoofd gezien. Mijn ervaring is dat dat niet bewust gebeurt maar dat het een blinde vlek is. Breng de doelgroepen van je organisatie in kaart. Met welke doelgroepen hebben de verschillende afdelingen te maken? Wat voor doelgroepen zijn dit? Zorg dat je blik verruimd wordt. Wees nieuwsgierig. Ga met mensen praten. Niet alleen met de ‘usual suspects’ maar juist ook met de mensen die niet zo vaak van zich laten horen. Stel open vragen. Vraag aan collega’s of ze mee willen denken over bepaalde onderwerpen zoals inclusie of diversiteit.

Joyce van der Klauw

Joyce van der Klauw

Projectmedewerker Iedereen doet mee, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Meer tips van Joyce

Maatwerk kan heel veel leed voorkomen

Systemen worden steeds verder opgetuigd zonder te kijken of dat wel nodig is en voor wie het gedaan wordt. Mensen raken de weg kwijt, nemen dan niet de juiste stappen en vallen uit het systeem. Dan kan je als overheid wel eindeloos brieven blijven vereenvoudigen, maar als je als inwoner niet snapt wat er van je verwacht wordt, dan gaat het mis. Ik geloof overigens niet dat ambtenaren bewust het leven van mensen zuur willen maken, maar wat meer aandacht en inleving zou enorm helpen. Lees het hele artikel op de website van de Nationale Ombudsman

Bo Aarsbergen

Adviseur bij Stichting Lezen en Schrijven Meer tips van Bo

Het voorkomen van onbewuste discriminatie

Voorzitter van het College voor de Rechten van de mens, Adriana van Dooijeweert: ‘Systematische uitsluiting van mensen komt vaak voor uit onbewuste discriminatie en racisme. ‘In het kader van het project Institutioneel Racisme voert het College regelmatig overleg met UWV. ‘UWV loopt hierin een beetje voorop omdat zij ons, voorafgaand aan dit project, al hadden benaderd. Ze willen kijken hoe ze de mensenrechten in hun organisatie en beleid beter kunnen borgen.’

Daarvoor heeft Van Dooijeweert nog een belangrijk advies: ‘Zorg dat je een divers personeelsbestand hebt. Niet om daarmee een vinkje te kunnen zetten achter een verplichting, maar omdat het ontzettend belangrijk is de discussie over discriminatie en racisme ook in je eigen organisatie te kunnen voeren. Niet alleen met mensen van dezelfde achtergrond, maar breder.’ Lees het hele interview in UWV Magazine.

Adriana van Dooijeweert

Voorzitter van het College voor de Rechten van de mens

Het gemeentehuis zou een HUIS moeten zijn

Het begint al als je een gemeentehuis instapt. Gemeentehuizen zijn vaak indrukwekkende gebouwen met grote hallen. Terwijl dat niet zo zou moeten zijn. Het zou een huis moeten zijn, gemeenteHUIS, waar je je thuis voelt en waar je makkelijk binnenstapt.

Als je nu bij de gemeente Almere binnenkomt, staan daar 10 computers op een rij. Ik moest daar mijn rijbewijs verlengen. Ik ben naar zo’n computer gestapt, ging kijken, ging lezen, maar ondertussen voelde ik mij niet heel fijn. Uiteindelijk bleken daar toch mensen te zijn waaraan ik iets kon vragen. Die zeiden: “leest u maar, want daar staat dat u het zo en zo moet doen.” Als je laaggeletterd bent, denk je: weet je wat, ik kom wel een andere keer terug. Zie en hoor het hele gesprek in de Direkt Duidelijk Tour

Lenie Klaverstijn

Taalambassadeur van de Stichting Lezen en Schrijven Meer tips van Lenie

Optimaliseer bij gebruik van pdf

Er zijn allerlei trucs die je kunt toepassen om zo’n webplatform toegankelijk te maken. Websites moeten zo geprogrammeerd worden dat het goed werkt voor mensen met een visuele beperking. Er zijn uit mijn hoofd iets van 300.000 mensen in Nederland die bijna niks zien. En die gebruiken tegenwoordig allemaal voorleessoftware. Tenminste, de mensen die veel computers gebruiken.

Als je een pdf toont, dat is voor de computer een plaatje. En wij snappen dat met onze ogen, maar de computer ziet gewoon een plaatje en titel. Voorleessoftware moet eigenlijk door de hele site heen gaan en zeggen: hier kun je een titel invullen, hier staat uitlegtekst, hier staat het kopje voor het plan indienen. Daar moet je voor optimaliseren. Hoor en zie het hele gesprek in de Direct Duidelijk Tour

Michiel van den Ingh

Online participatieadviseur en mede-oprichter van participatieplatform Argu Meer tips van Michiel